Πόσο ωφέλιμη για την υγεία είναι τελικά η υψηλή HDL, "καλή" χοληστερίνη;

Τι είναι χοληστερόλη;

Η χοληστερόλη είναι σημαντικό λιπώδες συστατικό των μεμβρανών όλων των κυττάρων, το οποίο παράγεται κυρίως από το ήπαρ. Ωστόσο, η ύπαρξη υψηλών επιπέδων χοληστερόλης συνιστά έναν από τους βασικούς προδιαθεσιακούς παράγοντες για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου.

Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό, είναι γιατί τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης ενοχοποιούνται για τη στένωση του αυλού των στεφανιαίων αρτηριών. Το λιπώδες συστατικό της χοληστερόλης μαζί με άλλα συστατικά, εναποτίθεται στα τοιχώματα των αγγείων, δημιουργώντας αθηροσκληρωτικές πλάκες. Οι αθηρωματικές πλάκες κατακάθονται στα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη ροή του αίματος προς την καρδιά.

Οι στεφανιαίες αρτηρίες, ωστόσο, δεν είναι οι μόνες που βλάπτονται από αθηροσκλήρωση. Αθηροσκληρωτικές πλάκες μπορεί να σχηματιστούν σε οποιαδήποτε αρτηρία του κυκλοφορικού συστήματος, και ως εκ τούτου, να περιοριστεί η αιματική ροή σε οποιοδήποτε όργανο του συστήματος. Άρα τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης συνιστούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για όλα τα όργανα, κυρίως όμως για την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεφρά και το έντερο.

Τι είναι η «καλή» χοληστερόλη HDL και τι η «κακή» LDL;

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερόλης, η HDL και η LDL χοληστερόλη ή όπως συνηθίζεται να λέγεται, η «καλή» και η «κακή» χοληστερόλη. Τα υψηλά επίπεδα της καλής χοληστερόλης (HDL) ωφελούν τον οργανισμό ενώ τα υψηλά επίπεδα της κακής (LDL) χοληστερόλης είναι επιβλαβή για τον οργανισμό, καθώς αποτελούν παράγοντα κινδύνου, όχι μόνο για στεφανιαία νόσο αλλά και για εγκεφαλικό. Οι δύο τύποι χοληστερόλης εξετάζονται αναλογικά, γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρχουν αυξημένα επίπεδα «καλής» και μειωμένα επίπεδα «κακής» χοληστερόλης, προκειμένου η τιμή του λόγου της HDL/LDL χοληστερόλη να μην ξεπερνά τα 5,0.

Τι κάνει η HDL χοληστερόλη και πώς αξιολογούνται οι τιμές της;

Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL) ή HDL χοληστερίνη είναι μία από τις πέντε τάξεις λιποπρωτεϊνών. Οι λιποπρωτεΐνες είναι μόρια τα οποία επιτρέπουν τη μεταφορά των λιπιδίων, όπως η χοληστερίνη, τα φωσφολιπίδια και τα τριγλυκερίδια, μέσα στο εξωκυττάριο υγρό, όπως το αίμα. 

Η HDL μεταφέρει κυρίως χοληστερόλη και φωσφολιπίδια. Σε υγιείς ενήλικες σχεδόν το 30% της χοληστερίνης μεταφέρεται με την HDL. Η κύρια πρωτεΐνη της HDL είναι η απολιποπρωτεΐνη Α1 (από Α1), η αποΑ2 ή η αποΕ. Αυτές οι πρωτεΐνες έχουν αμφιπαθείς α-έλικες και με αυτόν τον τρόπο μπορούν να διαλυτοποιούν τα λιπίδια στα υγρά του σώματος.

Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα HDL είναι παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση αθηρωματικών πλακών, ενώ η αύξηση των επιπέδων της HDL έχει δείξει ότι βελτιώνει την υγεία του

καρδιαγγειακού συστήματος .

Σύμφωνα με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Αθηνών επίπεδα HDL Χοληστερόλης:

< 40 mg/dL      à   Ο κυριότερος κίνδυνος καρδιοπάθειας  40 - 59 mg/dL  à  Υψηλότερα επίπεδα είναι καλύτερα  >60 mg/dL       à Θεωρείται προστατευτική έναντι καρδιοπαθειών

Είναι πραγματικά, όμως, ωφέλιμη η υψηλή καλή χοληστερόλη;

-Δεν μας προστατεύει τελικά από καρδιαγγειακά επεισόδια, λένε τώρα οι επιστήμονες. 

Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι η ανεβασμένη κακή χοληστερόλη (LDL) έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία μας, ενώ η υψηλή καλή (HDL) θετικό. Παρ' όλα αυτά, μια νέα έρευνα έρχεται να αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς για την προστατευτική δράση της καλής χοληστερίνης στην καρδιά. Ειδικότερα, ερευνητές εξέτασαν 116.000 άτομα, εκ των οποίων ένα ποσοστό 2,6% είχε γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση υψηλής καλής χοληστερίνης. Οι επιστήμονες ωστόσο διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε κάτι που να αποδεικνύει ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι κινδύνευαν λιγότερο από καρδιοπάθεια.

Η δρα Σεκάρ Καθίρεσαν μαζί με τους υπόλοιπους συγγραφείς της μελέτης από Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική έκδοση The Lancet ισχυρίζονται ότι: «Ορισμένοι γενετικοί μηχανισμοί που ανεβάζουν την τιμή της καλής χοληστερόλης στο αίμα δεν φαίνεται να μειώνουν τις πιθανότητες εμφράγματος του μυοκαρδίου. Αν, για παράδειγμα, η λήψη ενός φαρμάκου αυξήσει την καλή χοληστερόλη, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε δεδομένο ότι έτσι θα περιοριστεί ο κίνδυνος» 

Έτσι λοιπόν, από τη μία, η καλή χοληστερόλη HDL είναι καλό να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, από την άλλη δεν αρκεί αυτό για να προστατευτεί κάποιος, αφού παίζουν και άλλοι παράγοντες ρόλο. Το σίγουρο λοιπόν είναι ότι πρέπει να γίνουν και άλλες μελέτες που να αποδεικνύουν την προστατευτική δράση ή μη της HDL για την υγεία.

πηγή 1

πηγή 2

πηγή 3

πηγή 4

Βατόμουρα και σταφύλι: Πώς ενισχύουν το ανοσοποιητικό;

  Όταν οι απειλές για τον οργανισμό αυξάνονται καθημερινά, χρειάζεσαι τροφές που να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σου ενάντια στους κινδύνους. Συγκεκριμένα οι χημικές ουσίες στα βατόμουρα και στα κόκκινα σταφύλια, όπως υποστηρίζει νέα έρευνα, μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας.

 Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, εξέτασαν τον αντίκτυπο από 46 διαφορετικές χημικές ουσίες ως προς την ικανότητά τους να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα στον άνθρωπο (η μελέτη έγινε χρησιμοποιώντας καλλιέργειες κυττάρων σε εργαστηριακό επίπεδο). Κατόπιν απομόνωσαν δύο ουσίες οι οποίες υπερέχουν από τις υπόλοιπες την ρεσβερατρόλη, που υπάρχει στα κόκκινα σταφύλια και την πτεροστιλβίνη που υπάρχει στα βατόμουρα.

«Από τη μελέτη των εκατοντάδων ενώσεων, μόνο αυτές οι δύο ξεχώρισαν», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Adrian Gombart. «Η συνέργειά τους με βιταμίνη D ήταν σημαντική και ενδιαφέρουσα. Είναι μια αρκετά ενδιαφέρουσα αλληλεπίδραση».

  Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Molecular Nutrition and Food Research έδειξαν ότι οι δύο αυτές χημικές ουσίες, οι οποίες ονομάζονται στιλβενοειδή, λειτουργούν παράλληλα με την βιταμίνη D και, όπως αποδείχθηκε, έχουν σημαντική δράση στη λειτουργία ενός συγκεκριμένου γονιδίου, του CAMP, το οποίο συμμετέχει στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

  Η ρεσβερατρόλη έχει αποτελέσει αντικείμενο δεκάδων μελετών, για τη διερεύνηση των πιθανών ευεργετικών αποτελεσμάτων της, από τη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας έως την καταπολέμηση του καρκίνου και τη μείωση της φλεγμονής.

  Πιο συγκεκριμένα, η ρεσβερατρόλη (3,5,4 9-τριϋδροξυστιλβένιο), είναι μια πολυφαινόλη που βρίσκεται στη φλούδα των σταφυλιών, στα μούρα, στα πεύκα, στον ευκάλυπτο, στα φιστίκια και στα φασόλια. Η φλούδα των σταφυλιών και τα προϊόντα σταφυλιού, όπως το κόκκινο κρασί, περιέχουν κατά πολύ τις μεγαλύτερες ποσότητες ρεσβερατρόλης. Πρόκειται για ένα φυσικό αντιβιοτικό που παράγουν τα φυτά για την άμυνά τους.

Πρόσφατα, αρκετές μελέτες απέδειξαν ότι η ρεσβερατρόλη:

•     Ρυθμίζει διάφορες κυτταρικές λειτουργίες του ανοσοποιητικού. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να σχετίζεται με τις επιπτώσεις της στην παραγωγή κυτοκινών.

•     Εμφανίζει ένα ευρύ φάσμα βιολογικών και φαρμακολογικών δραστηριοτήτων, τόσο in vivo, όσο και in vitro. Έχει αποδειχτεί ότι η in vitro ρεσβερατρόλη μπορεί να ασκήσει μια δοσοεξαρτώμενη ρυθμιστική επίδραση στην ανθρώπινη ανοσολογική λειτουργία των κυττάρων.

•     Έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, αναστέλλει τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων, την οξείδωση των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας, και προωθεί την παραγωγή του νιτρικού οξειδίου από το αγγειακό ενδοθήλιο.

•     Συμβάλλει στην πρόληψη της αθηροσκλήρωσης και της στεφανιαίας νόσου.

Αναρτημένo και στο mednutrition.gr

Σαγκουίνι: το κόκκινο εσπεριδοειδές!

 Ίσως η πιο εντυπωσιακή ποικιλία των εσπεριδοειδών, το σαγκουίνι θεωρείται μια από τις πιο πολύτιμες καλλιέργειες της Σικελίας. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι το σαγκουίνι καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στη Σικελία κατά τον 9ο και 10ο αιώνα. Σήμερα, ο καρπός μπορεί να βρεθεί σχεδόν σε κάθε χώρα του κόσμου.

 Το σαγκουίνι είναι μια ποικιλία πορτοκαλιού με βαθύ κόκκινο χρώμα, σχεδόν στο χρώμα του αίματος.

Το χαρακτηριστικό σκούρο χρώμα της σάρκας οφείλεται στην παρουσία των ανθοκυανινών, μια οικογένεια χρωστικών που είναι κοινές στα πολλά λουλούδια και φρούτα, αλλά όχι συχνές σε εσπεριδοειδή.

Η σάρκα αποκτά χαρακτηριστικό καφέ χρώμα όταν ο καρπός αναπτύσσεται με χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η φλούδα μπορεί να είναι πιο σκληρή και πιο δύσκολη στην αφαίρεση από ότι άλλες φλούδες από πορτοκάλια.

Ποικιλίες:

• Μόρο (Moro), η νεώτερη ποικιλία
• Ταρόκο (Tarocco), ένα από τα πιο δημοφιλή πορτοκάλια σαγκουίνι στον κόσμο, λόγω της γλυκιάς γεύσης του
• Σαγκουινέλια (Sanguinello), ανακαλύφθηκε στην Ισπανία το 1929

 Με μόλις 70 θερμίδες ανά καρπό, είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και θωρακίζει την υγεία μας απέναντι στις ασθένειες. 

 Είναι πλούσιο σε λυκοπένιο, φυσική χρωστική ουσία που του χαρίζει το κόκκινο χρώμα και είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, το οποίο προστατεύει τον οργανισμό από τα καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφορους τύπους καρκίνου. 

 Περιέχει ανθοκυανίνες, ουσία που ανήκει στις πολυφαινόλες, η οποία δρα σαν λιποδιαλύτης, βοηθώντας τον οργανισμό να μειώνει τον ρυθμό που αποθηκεύει λίπος.

 Σε πειράματα που πραγματοποίησαν το 2010 ειδικοί του Πανεπιστημίου του Μιλάνου σε ποντίκια, είδαν ότι ο χυμός από σαγκουίνι Μόρο φρέναρε τη συσσώρευση περιττών κιλών. 

 Οι ειδικοί αφού εφάρμοσαν στα πειραματόζωα διατροφή πλούσια σε λιπαρά, χορήγησαν σε κάποια από αυτά χυμό από σαγκουίνι Μόρο και σε κάποια άλλα χυμό από γλυκά πορτοκάλια. 

 Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι πολλά συστατικά που υπάρχουν στον χυμό πορτοκαλιού Μόρο μπορούν να δράσουν συνεργικά για να αναστέλλουν την συσσώρευση λίπους.

 Σύμφωνα με τους ερευνητές, το σαγκουίνι Μόρο καταστρέφει την ικανότητα των κυττάρων του λιπώδους ιστού, γνωστά και ως αδιποκύτταρα, να συσσωρεύουν λίπος. 

 Παρόμοια πειράματα που έγιναν το 2012 από το Charles River Laboratories (Κάλκο, Ιταλία) σε ποντικούς, έδειξαν ότι η δίαιτα με χυμό Μόρο μπορεί να αντιπροσωπεύει μια πολλά υποσχόμενη διαιτητική επιλογή για την πρόληψη του λιπώδους ήπατος. 

 Πίσω από τη λιποδιαλυτική δράση, πιστεύεται ότι κρύβονται τα υψηλά επίπεδα ανθοκυανιδίνης που έχουν τα συγκεκριμένα φρούτα.

 Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η καθημερινή κατανάλωση χυμών που περιέχουν αυτά τα αντιοξειδωτικά σχετίζεται με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαφόρων μορφών καρκίνου, νοσημάτων και αλλοιώσεων του δέρματος κ.α..

 Παράλληλα, στο σαγκουίνι περιέχονται σημαντικά ποσά φυλικού οξέος, μιας βιταμίνης που φαίνεται ότι προστατεύει ακόμη περισσότερο από τις καρδιοπάθειες, ενώ παράλληλα ενισχύει τις εγκεφαλικές και νευρολογικές μας λειτουργίες.

Σαλάτα με σαγκουϊνι και παντζάρια

Υλικά: για 4-6 άτομα

• 500 γραμμάρια παντζάρια βρασμένα και κομμένα σε κύβους

• 2 ντομάτες κομμένες

• 1 φρέσκο κρεμμυδάκι ψιλοκομμένο

• λίγο σέλινο ψιλοκομμένο

• 1/2 ματσάκι φρέσκο άνηθο

• 1 σαγκουϊνι κομμένο σε φέτες

• 2 κουταλιές της σούπας ξύδι

• 6 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο

• 1 κουταλιά χυμό λεμονιού

• αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Εκτέλεση:

Σε ένα μπολ χτυπάμε ελαφρά μαζί το λάδι, ξύδι, το χυμό λεμονιού και τον άνηθο. Αλατοπιπερώνουμε.
Σε άλλο μπολ, ανακατεύουμε τις ντομάτες, τα παντζάρια, το σέλινο και το κρεμμύδι.
Βάζουμε σε σαλατιέρα, περιχύνουμε με το μείγμα λαδιού και τις φέτες από το σαγκουίνι και σερβίρουμε.

Πηγή 1

Πηγή 2

Πηγή 3

Καφές: η καθημερινή μας γευστική απόλαυση!

Ο καφές αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα ροφήματα παγκοσμίως. Το ρόφημα του, η καφεΐνη, γνωστή για τις ψυχοδιεγερτικές της ιδιότητες, και τα φαινολικά του συστατικα, αποτελούν ένα πολλά υποσχόμενο ερευνιτικό πεδίο για το ρόλο της κατανάλωσης καφέ και τους μηχανισμούς δράσης στη γενικότερη υγεία. 

 

Ιστορική αναδρομή καφέ

Τα πρώτα ιστορικά στοιχεία για τον καφέ εντοπίζονται περίπου το 13ο αιώνα, κυρίως μέσα από διάφορους μύθους, ενώ οι πρώτες αξιόπιστες αποδείξεις για την κατανάλωση καφέ αναφέρονται στα μέσα του 15ο αιώνα, σε μοναστήρια της Υεμένης που τον χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο και ως ποτό για κοινωνικές εκδηλώσεις. Μέχρι το 16ο αιώνα, έφτασε στα μέσα της Μέσης Ανατολής, στην Περσία, στην Τουρκία και στη Νότια Αφρική, ενώ μέχρι το τέλος του 18ο αιώνα, είχε γίνει μια από τις πιο κερδοφόρες εξαγωγικές καλλιέργειες στον κόσμο. Το καφεόδεντρο, ένας αειθαλής κορμώδης θάμνος, που μοίαζει πολύ με την κερασιά και έχει 66 αναγνωρισμένες ποικιλίες. Οι δυο βασικές ποικιλίες καφέ είναι η Arabica και η Robusta.

Διαδικασία παραγωγής του καφέ

Ο καφές περνάει από διάφορα στάδια παραγωγής μέχρι να γίνει διαθέσιμος στους καταναλωτές, όπως η φυτεία, η επεξεργασία, το ψήσιμο και η άλεση του καφέ. Στην αποκαφεϊνοποίηση, απομακρύνεται το μεγαλύτερο μέρος της καφεΐνης των πράσινων κόκκων του καφέ, για τη δημιουργία του ντεκαφεϊνέ. 

Η δράση του καφέ

Η πιο γνωστή επίδραση του καφέ αφορά στο νευρικό σύστημα. Σε λογικές ποσότητες, ο καφές βελτιώνει τις πνευματικές ικανότητες, καθώς προκαλεί εγρήγορση και μείωση της ανίας. Ο βασικός λόγος είναι ότι καφές περιέχει καφεΐνη, ένα αλκαλοειδές που δρα ως τονωτικό. Για αυτό το λόγο ο καφές συνήθως καταναλώνεται πρωινές ώρες ή κατά τη διάρκεια της εργασίας. 
Περισσότερο ευαίσθητα στη δράση της καφεΐνης είναι τα άτομα τρίτης ηλικίας, ειδικά όσον αφορά στον ύπνο. Αντίθετα, τα παιδιά δεν είναι πιο ευάλωτα από τους ενηλίκους, σε μικρές δόσεις καφέ.

Καφεΐνη

Η καφεΐνη είναι μια λευκή κρυσταλλική ουσία με έντονη πικρή γεύση, που από χημική άποψη υπάγεται στα αλκαλοειδή της ξανθίνης. 

Η περιεκτικότητα του καφέ σε καφεΐνη κυμαίνεται από ίχνη έως και 2,4% του ξηρού του βάρους και εξαρτάται από την ποικιλία του φυτού, το καβούρδισμα, το άλεσμα και τη μέθοδο παρασκευής του. 

Η απορρόφηση της καφεΐνης ξεκινάει από το στομάχι και ολοκληρώνεται στο λεπτό έντερο μέσα σε 30 - 60 λεπτά από την κατανάλωση της, ενώ όταν προσλαμβάνεται παράλληλα με γεύμα, η απορρόφηση της καθυστερεί και ολοκληρώνεται σε περίπου 90 λεπτά. Όταν η καφεΐνη προσλαμβάνεται από ρόφημα καφέ, το 90% απορροφάτε μέσα σε 20 λεπτά. 

Μετά την απορρόφηση, η καφεΐνη κατανέμεται σε ολόκληρο το σώμα (αίμα, εγκέφαλος εγκεφαλονωτιαίο υγρό, σάλο, διάφορα όργανα, ιδρώτα κ.ά.). Η καφεΐνη μεταβολίζεται κύρια στο ήπαρ. Ο μεταβολισμός της επηρεάζεται από γενετικούς παράγοντες, από τη χρήση φαρμάκων, καθώς και σε ασθένειες του ήπατος.  

Στον ανθρώπινο εγκέφαλο η καφεΐνη προκαλεί αγγειοσυστολή, ενώ στα περιφερειακά αγγεία, διαστολή. Δεν είναι λοιπόν τυχαία η χρήση της σε αρκετά φάρμακα για την καταπολέμηση της ημικρανίας.

Ο Αμερικάνικος Οργανισμός Φαρμάκων (FDA) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας των Τροφίμων (EFSA) συστήνουν κατανάλωση καφεΐνης να μην ξεπερνά τα 400 mg ανά ημέρα για τους ενήλικες, η οποία περιέχεται σε 4-5 φλιτζάνια καφέ. 

Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής αποτρέπει την κατανάλωση καφεΐνης  και διεγερτικών από παιδιά και έφηβους, ενώ η EFSA συστήνει η κατανάλωση καφεΐνης από παιδιά και έφηβους, να μην ξεπερνά τα 5 mg ανά χιλιόγραμμο σωματικού βάρους.

Περιεκτικότητα των ειδών του καφέ σε καφεΐνη

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων απέρριψε δύο ισχυρισμούς υγείας για το ρόλο της καφεΐνης:

• στην αύξηση της οξείδωσης του λίπους και την επικείμενη μείωση του σωματικού λίπους  

• στην αύξηση της ενεργειακής δαπάνης και την επικείμενη μείωση σωματικού βάρους στο γενικό πληθυσμό.

Επίδραση της κατανάλωσης ροφήματος καφέ στην καρδιαγγειακή νόσο

Από τα διαθέσιμα δεδομένα, μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ (2-3 φλιτζάνια ανά ημέρα) δεν φαίνεται να έχει δυσμενή επίδραση στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων ή στους παράγοντες κινδύνου τους και πιθανώς να προσφέρει και ένα μέτριο όφελος, λόγω της υψηλής αντιοξειδωτικής ικανότητας του καφέ και των συστατικών του και της μείωσης της οξείδωσης της LDL χοληστερόλης.

Όσον αφορά σε ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα, δεν έχουν εκδοθεί επίσημα οδηγίες ή συστάσεις που να αφορούν στην πρόσληψη καφεΐνης ή στην κατανάλωση καφέ και καλό είναι ο κάθε ασθεvής να λαμβάνει καθοδήγηση από το θεράποντα ιατρό του, ανάλογα με την κατάσταση της υγείας του.

Νεότερες συστάσεις για την κατανάλωση ροφήματος καφέ στην κύηση και στη γαλουχία

Τα τελευταία χρόνια, η επίδραση της κατανάλωσης καφεΐνης κατά τη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτενούς έρευνας.

Το Αμερικάνικο Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, στην επίσημη θέση του που δημοσιεύτηκε το 2010, αναφέρει ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ και άλλων τροφίμων ή ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη (συνολικά 200 mg ή λιγότερο καφεΐνη ανά ημέρα) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού είναι ασφαλής και δεν φαίνεται να σχετίζεται με επιπλοκές στην έκβαση της κύησης (για παράδειγμα αποβολή ή πρόωρο τοκετό) ή να επηρεάζει παραμέτρους υγείας και ανάπτυξης του εμβρύου. Η ποσότητα αυτή περιέχεται περίπου σε 2 φλιτζάνια στιγμιαίου καφέ ή σε 3-4 μικρά φλιτζάνια του ελληνικού καφέ. Επιπλέον, τα υπόλοιπα τρόφιμα και ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη, όπως η σοκολάτα, το τσάι και τα αναψυκτικά πρέπει να συνυπολογίζονται στη συνολική ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης.

Η Επιστημονική Επιτροπή Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην επίσημη θέση της, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η ημερήσια πρόσληψη έως 300mg ανά ημέρα καφεΐνης  φαίνεται να είναι ασφαλής, ενώ για μεγαλύτερες ποσότητες υπάρχει ανησυχία για την εμφάνιση επιπλοκών στην κύηση και στην υγεία του βρέφους.

Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, η μέτρια κατανάλωση καφέ (1 έως 3 φλιτζάνια ανά ημέρα) στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου:

•  δεν προκαλεί δυσμενείς επιδράσεις σε δείκτες χρόνιων νοσημάτων ούτε αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης τους,

•  μπορεί να προσφέρει ένα όφελος στην απώλεια του σωματικού βάρους και λίπους,

•  φαίνεται να έχει ιδιαίτερα ευεργετικές επιδράσεις στο γλυκαιμικό έλεγχο και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 μακροπρόθεσμα,

•   δεν προκαλεί δυσμενείς επιπτώσεις στη γαστρεντερική λειτουργία σε υγιή πληθυσμό,

•   φαίνεται να έχει προστατευτική δράση σε κάποιες μορφές καρκίνου, χωρίς όμως να επιφέρει δυσμενείς επιπτώσεις στις υπόλοιπες μορφές καρκίνου,

•   τέλος, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι έχει ευεργετικές επιδράσεις στον εγκέφαλο και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον.

Προσοχή, η υπερβολική κατανάλωση καφέ είναι δυνατό να προκαλέσει νευρικότητα, άγχος και αϋπνία. 

Έρευνες έχουν δείξει ότι ο καφές μπορεί σε υψηλές ποσότητες (άνω των 5 γραμμαρίων καφεΐνης) να προκαλέσει δηλητηρίαση, γνωστή με την ονομασία καφεϊνισμός, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρο κώμα. 

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι μπορεί να παρατηρηθεί εθισμός στον καφέ, όχι όμως λόγω της καφεΐνης, αλλά εξαιτίας ενός άλλου συστατικού του, της μεθυλοξανθίνης.

Πηγή 1: Οι επιδράσεις του καφέ στην υγεία, εκτενής ανασκόπηση της βιβλιογραφιας για επαγγελματίες υγείας. Αιμιλία Παπακωνσταντίνου, Αντώνης Ζάμπελας.
Πηγή 2

Λωτός: Το μόνο που ξεχνάς είναι ο γιατρός!

Ο λωτός είναι δένδρο φυλλοβόλο μετρίου μεγέθους.

Ο καρπός έχει μεγάλο μέγεθος και διάφορα σχήματα από ωοειδές έως επίμηκες και μπορεί να περιέχει έως οκτώ σπόρους. Το χρώμα του φλοιού αλλά και της σάρκας είναι από πορτοκαλί έως κόκκινο και υπάρχουν δύο ειδών ποικιλίες, οι στυφές και οι μη στυφές.

Πατρίδα του Λωτού είναι η Κίνα, όπου ονομαζόταν "μήλο της Ανατολής". Το έφεραν πρώτοι στη δύση, Ισπανοί θαλασσοπόροι από την Άπω Ανατολή.

 

Ο λωτός αν και γνωστός καρπός στους Έλληνες από τους μυθικούς χρόνους του Ομήρου δεν αποτελεί ιδιαίτερο καταναλωτικό προϊόν στις προτιμήσεις των σύγχρονων. Οι οργανωμένες καλλιέργειες λωτού στην Ελλάδα είναι ελάχιστες. Η όχι τόσο μεγάλη εξάπλωση του λωτού στην Ελλάδα, οφείλεται στο γεγονός ότι τα πρώτα φρούτα που ήρθαν στην αγορά ανήκαν στις στυφές ποικιλίες, δηλαδή τρώγονταν μόνο όταν είχαν ωριμάσει πολύ καλά και μετά την πλήρη ωρίμανση συντηρούνταν για πολύ λίγο χρονικό διάστημα. 

Τα τελευταία χρόνια όμως κυκλοφορούν και μη στυφές ποικιλίες που αυτές τρώγονται ενώ το φρούτο είναι ακόμα σκληρό διότι περιέχουν λιγότερες τανίνες. Το πιθανότερο είναι να εισάγουμε αυτά τα φρούτα από την Ιταλία που είναι γνωστή για την παραγωγή λωτού της. Γνωστότερες ποικιλίες γλυκών λωτών είναι οι: Fuyu, Jiro, Maekawa Jiro, O’ Gosho και Hana Fuyu. 

Είναι πλούσιος σε:

• φυτικές ίνες και έτσι είναι ιδιαίτερα ευεργετικός σε άτομα που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα
• βιταμίνες (C, Β1, Β2, Β6) που ενισχύουν σημαντικά το ανοσοποιητικό καθώς και το νευρικό σύστημα
• ιχνοστοιχεία (κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο και χαλκό).

Είναι εξαιρετική πηγή φλαβονοειδών, β-καροτένιου, λυκοπένιου, ζεαξανθίνης και κρυπτοξανθίνης, που είναι ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες.

Περιέχει βετουλινικό οξύ, μια ουσία που έχει αποδειχτεί ότι είναι ιδιαίτερα δραστική ενάντια σε αρκετές μορφές καρκίνου.

Επίσης, περιέχει πολυφαινόλες και κατεχίνες, εξίσου γνωστές για την αντιφλεγμονώδη δράση τους.

Σύμφωνα με έρευνες:

• του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του κολλαγόνου του δέρματος, διατηρώντας την επιδερμίδα μας νεανική και απαλή.

•  του Πανεπιστημίου Ταφτς, διευκολύνει την απορρόφηση των υδατανθράκων και των λιπιδίων από το έντερο, συμβάλλοντας στην καλύτερη λειτουργία του πεπτικού.

•  που διεξήγαγε η κλινική Μάγιο, η ζεαξανθίνη που περιέχει ο πολύτιμος καρπός, η οποία ανήκει στα καροτινοειδή, είναι ένας εξαιρετικός διατροφικός σύμμαχος στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ωχράς κηλίδας, ιδιαίτερα σοβαρής πάθησης του ματιού.

•  του Ινστιτούτου Διατροφής του Πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν, ένας καρπός μπορεί να μας προσφέρει το 95% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη και φυλλικό οξύ).

• του Πανεπιστημίου του Μιζούρι έδειξαν πως μπορεί να θεωρηθεί εξίσου πολύτιμος με την μπανάνα, όταν καταναλώνεται πριν από την προπόνηση, χαρίζοντας άμεσα ενέργεια σε άτομα με έντονη φυσική δραστηριότητα.

Τρόποι κατανάλωσης 

Οι στυφές ποικιλίες παράγουν καρπούς που καταναλώνονται με κουταλάκι αφού απομακρυνθεί το σύνολο των τανινών και ωριμάσουν πολύ ώστε η σάρκα να γίνεται μαλακή και αρωματική. Οι καρποί των μη στυφών ποικιλιών δεν χρειάζεται να είναι μαλακοί για να καταναλωθούν καθώς τρώγονται όπως τα μήλα όταν οι καρποί ωριμάσουν.

Ο λωτός καταναλώνεται νωπός ή αποξηραμένος, ενώ χρησιμοποιείται και για την παρασκευή χυμού, αλκοολούχου ποτού, μαρμελάδων, γλυκών κ.α.

Ο λωτός, με τον καρπό του να παρέχει μόλις 73 θερμίδες και είναι μια πολύ καλή πηγή ενέργειας για άτομα που θέλουν ν’ ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή. 

Προσοχή: χάρη στη μεγάλη του περιεκτικότητα σε φυσικά σάκχαρα, απαγορεύεται σε όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή υποφέρουν από παχυσαρκία. 

Μέθοδοι Ωρίμανσης
Για να ωριμάζουν οι λωτοί, τους τοποθετούμε μέσα σε μια κατσαρόλα σκεπασμένη ή μέσα σε πλαστική σακούλα ή και χάρτινη μεγάλη, μαζί με 2-3 μήλα. Κλείνουμε τη σακούλα αφήνοντας μια πολύ μικρή τρύπα για ήπιο αερισμό. Αφήνετε τα φρούτα στην κατάσταση αυτή για 3-5 ήμερες και στο τέλος θα έχετε γευστικότατους, ώριμους, μελένιους λωτούς στο τραπέζι σας.
Ένας άλλος τρόπος είναι να τους τοποθετήσουμε στην κατάψυξη για 2-3 ημέρες και στη συνέχεια στη ψύξη μέχρι την ολική απόψυξή τους. 

Πηγή 1

Πηγή 2

Πηγή 3

Ρόδι: Εκτός από καλή τύχη, μας φέρνει και υγεία!

Στην αρχαιότητα το ρόδι αναφέρεται ως ιερός καρπός, σύμβολο της γονιμότητας, της αφθονίας και της καλής τύχης. Όμως, εκτός από τις αρχαίες ιστορικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται στην ιατρική με ευεργετική δράση σε διάφορες ασθένειες. 

Το ρόδι και ο χυμός του έχουν ευχάριστη γεύση και έντονο κόκκινο χρώμα. Είναι πλούσια σε βιταμίνες (K, C, E, φυλλικό οξύ, παντοθενικό οξύ, B6), μέταλλα (χαλκό, κάλιο, μαγγάνιο), φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Σύμφωνα με την τρέχουσα έρευνα, οι αντιοξειδωτικές ουσίες του αποτελούν τα πλέον θεραπευτικά ευεργετικά συστατικά του και συγκεκριμένα είναι οι ελλαγιτανίνες, τα φλαβονοειδή, οι ανθοκυανιδίνες, οι ανθοκυανίνες και οι οιστρογονικές φλαβονόλες και φλαβόνες. Περιέχει επίσης ψηλές ποσότητες φυτικών ινών ενώ είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες.

Μισό φλιτζάνι σποριών ροδιού (87 γρ) περιέχει:   

Ενέργεια	72kcal
Υδατάνθρακες	16,3 g
Φυτικές ίνες	3,5 γρ, (καλύπτει το 14% των ημερήσιων αναγκών)
Κάλιο	205 mg, (καλύπτει το 6% των ημερήσιων αναγκών)
Μαγγάνιο	100 mcg, (καλύπτει το 5% των ημερήσιων αναγκών)
Χαλκό	100 mcg, (καλύπτει το 7% των ημερήσιων αναγκών)
Φυλλικό οξύ	33,1 mcg, (καλύπτει 8% των ημερήσιων αναγκών)
Παντοθενικό οξύ	300 mcg, (καλύπτει το 3% των ημερήσιων αναγκών)
Βιταμίνη Ε	500 mcg, (καλύπτει το 3% των ημερήσιων αναγκών)
Βιταμίνη Κ	14,3 mcg,(καλύπτει το 18% των ημερήσιων αναγκών)
Βιταμίνη Β6	100 mcg, (καλύπτει το 3% των ημερήσιων αναγκών)
Βιταμίνη C	8,9 mg, (καλύπτει το 15% των ημερήσιων αναγκών)

Η αυξημένη συγκέντρωση καλίου σε σχέση με το νάτριο που είναι σχεδόν μηδαμινό, βοηθάει τα άτομα με οιδήματα και αυξημένη συγκέντρωση υγρών στο σώμα να αποβάλλουν τα υγρά αυτά μέσω της διούρησης.

Η αξιοσημείωτη επίδραση του ροδιού στην αντιμετώπιση των διάφορων προβλημάτων ίσως βασίζεται στο γεγονός ότι τα συστατικά του ροδιού απορροφώνται πιο αποτελεσματικά από την κυκλοφορία του αίματος. Από διάφορες μελέτες αποδείχθηκε ότι το ρόδι αναστέλλει την αθηροσκλήρωση, μειώνει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων και βοηθάει στη ρύθμιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης δρα έναντι των ελεύθερων ριζών, μειώνει το οξειδωτικό στρες και την υπεροξείδωση των λιπιδίων. Το ρόδι όμως, αντί να το σπάμε ή να το τρώμε, καλό είναι και να το πίνουμε. Ο χυμός του ροδιού έχει 2- 3 φορές περισσότερη αντιοξειδωτική δράση από ότι το κόκκινο κρασί ή το πράσινο τσάι. 

Το ρόδι κατά του καρκίνου

 Βάσει έρευνας η οποία παρουσιάστηκε στο 50ό ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κυτταρικής Βιολογίας, τα συστατικά του ροδιού αναστέλλουν τη μετακίνηση των καρκινικών κυττάρων, παρεμβαίνοντας στον χημικό μηχανισμό που προκαλεί την εξάπλωσή τους.

Δύο νέες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να προστατεύουν τις γυναίκες από την ανάπτυξη ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του μαστού και να βοηθήσουν τους άντρες να αντιμετωπίσουν καλύτερα τον καρκίνο του προστάτη. Η πρώτη από τις μελέτες πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο, από επιστήμονες του Ερευνητικού Προγράμματος για τον Καρκίνο του Μαστού της πόλης Χόουπ, στο Ντουάρτε της Καλιφόρνια. Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «Cancer Prevention Research», πειράματα στο εργαστήριο έδειξαν ότι τα ρόδια περιέχουν ορισμένες χημικές ουσίες οι οποίες προστατεύουν από τον καρκίνο του μαστού, με την ισχυρότερη δράση να ασκείται από το ελλαγικό οξύ. Η ουσία αυτή αναστέλλει την αρωματάση, ένα ένζυμο που σχετίζεται με την ανάπτυξη ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του μαστού.

 Η δεύτερη μελέτη πραγματοποιήθηκε από ουρολόγους του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA). Όπως έδειξε, οι άντρες με καρκίνο του προστάτη που έπιναν ένα ποτήρι χυμό ροδιού την ημέρα παρουσίαζαν πολύ βραδύτερη αύξηση στα επίπεδα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα τους.

Οι αντιοξειδωτικές φυτοχημικές ουσίες προστατεύουν το οργανισμό μας από τις αρνητικές επιδράσεις των οξειδωτικών ουσιών που σχηματίζονται καθημερινά από τον κανονικό μεταβολισμό των κυττάρων και φαίνεται ότι έχουν σημαντική κατασταλτική δράση εναντίον του καρκίνου του δέρματος.

Το ρόδι κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων

Σε μια άλλη εξίσου ενδιαφέρουσα έρευνα, επιστήμονες από τη Χάιφα του Ισραήλ, βρήκαν ότι ο χυμός ροδιού μειώνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές νόσους. Επιδρώντας στο μεταβολισμό της χοληστερόλης και ιδιαίτερα της LDL-χοληστερόλης, οι αντιοξειδωτικές ουσίες από το ρόδι, μειώνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης των αγγείων. Μειώνοντας τον κίνδυνο αυτό, μειώνεται ο κίνδυνος απόφραξης των αγγείων, εμφράγματος του μυοκαρδίου και εγκεφαλικών επεισοδίων.  Οι Ισραηλινοί επιστήμονες προτείνουν την κατανάλωση ενός ποτηριού χυμού ροδιού την ημέρα για την πρόληψη και μείωση των θανάτων λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων. Σήμερα το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για τις εξαιρετικά ωφέλιμες επιδράσεις του ροδιού στην ανθρώπινη υγεία, έχει αυξηθεί. 

Το ρόδι εκτοξεύει την τεστοστερόνη

Νέα μελέτη, που πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Queen Margaret, στο Εδιμβούργο, αποκαλύπτει ότι άντρες και γυναίκες που έπιναν καθημερινά ένα ποτήρι χυμό ροδιού, παρουσίασαν μέσα σε δύο εβδομάδες κατακόρυφη αύξηση στα επίπεδα της «ορμόνης του σεξ». Η ορμόνη αυτή είναι η τεστοστερόνη, η οποία είναι υπεύθυνη για την ερωτική επιθυμία και στα δύο φύλα. Επιπλέον, στους άντρες επηρεάζει χαρακτηριστικά όπως η τριχοφυΐα στο πρόσωπο και η χροιά της φωνής (όσο περισσότερη η τεστοστερόνη, τόσο πιο βαθιά η φωνή), ενώ στις γυναίκες ενισχύει τα οστά και τους μυς.

Περισσότερες έρευνες για το ρόδι

•  Το εκχύλισμα του ροδιού μπορεί να εμποδίσει τα ένζυμα που συμβάλλουν στην οστεοαρθρίτιδα, επιβαρύνοντας την φθορά των χόνδρων.
•   Πόση χυμού ροδιού κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να συμβάλλει στην μείωση του κινδύνου εγκεφαλικών κακώσεων στα βρέφη.
•   Συμπυκνωμένος χυμός ροδιού βελτιώνει την παρουσία λιπιδίων σε διαβητικούς ασθενείς με υπερλιπιδαιμία.
•   Κατανάλωση χυμού ροδιού επί τριετία από ασθενείς με στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας μειώνει την κοινή πάχυνση του εσωτερικού της καρωτίδας.
•   O χυμός ροδιού μπορεί να έχει θετική επίδραση κατά της νόσου Aλτσχάιμερ.
•   Δρα έναντι βακτηριακών λοιμώξεων και οδοντιατρικών ασθενειών.
•   Kαταπραΰνει τα ενοχλήματα στο στομάχι και την επιπεφυκίτιδα.
  
  

Επομένως, λόγω όλων των ευεργετικών ιδιοτήτων που παρέχει είναι πολύ καλό να το προσθέσετε στην διατροφή σας. Το ρόδι ως φρούτο ή ως χυμός μπορεί να καταναλωθεί ως σνακ/ ενδιάμεσο γεύμα. Επιπλέον, μπορείτε να το προσθέσετε στη σαλάτα σας, στο ρύζι, στο γιαούρτι, στο γάλα με τα δημητριακά σας, σε γλυκά και σάλτσες. Μπορείτε ακόμη το χυμό του να τον χρησιμοποιήσετε σε κάποιο ντρέσινγκ που συνοδεύετε τη σαλάτα σας. Επίσης, μπορείτε να παρασκευάσετε λικέρ ρόδι, το οποίο να καταναλώνετε ως ηδύποτο/ αλκοόλ λίγες φορές μέσα στην εβδομάδα. 

Προσοχή, πρέπει να αποφεύγετε η κατανάλωσή του από τα άτομα που πάσχουν από νεφροπάθεια, λόγω της υψηλής του σύστασης σε κάλιο.

Αντιοξειδωτικό ρόφημα με ρόδι για αποτοξίνωση

Υλικά:

 6 κούπες νερό

5 φακελάκια ή 5 κουταλιές αποξηραμένο πράσινο τσάι

3 κούπες χυμό ρόδι

½  κούπα χυμό πορτοκάλι χυμό από μισό λεμόνι

1 κουταλιά μέλι

1 ξύλο κανέλα

Εκτέλεση:

Βράζουμε νερό και στη συνέχεια προσθέτουμε το πράσινο τσάι. Στη συνέχεια προσθέτουμε το χυμό ρόδι, το χυμό πορτοκάλι, το χυμό από μισό λεμόνι, το μέλι, το ξύλο κανέλας και ανακατεύουμε. Σερβίρουμε ζεστό ή κρύο.

Το αντιοξειδωτικό ρόφημα με ρόδι διατηρείται στο ψυγείο μέχρι και 3 ημέρες.

Καλή χρονιά σε όλους και ευτυχισμένο το 2014!

Πηγή 1

Πηγή 2

Πηγή 3

Πηγή 4

Πηγή 5